10 Tips voor het schrijven van een speech

Vaak wíllen mensen wel iets zeggen tijdens de uitvaart maar weten ze niet wát. Dat is echt ontzettend zonde want de grote valkuil is dat je het jezelf te moeilijk maakt. Het is onmogelijk om een heel leven of een vriendschap in een paar minuten te vertellen. En dat hoeft ook helemaal niet. Denk simpel en maak je verhaal vooral niet te lang.

1. Schrijf wat woorden op die direct bij je bovenkomen als je aan diegene denkt
Op de meest gekke momenten zullen herinneringen en anekdotes bij je bovenploffen. Schrijf gauw wat woorden op zodat je een mooi lijstje krijgt. En als je net zo’n nachtmaler bent als ik, zorg dan dat je telefoon of pen & papier naast je bed hebt liggen.
Is je hoofd te vol voor herinneringen, scroll dan eens door je foto’s of pak een fotoboek erbij. Er zijn vast foto’s waarbij er automatisch een lach op je gezicht tevoorschijn komt of dat er een traan blinkt. Wellicht is dat een situatie die je opschrijven kunt.

2. Zoek een rustig plekje op
Neem je lijstje met kernwoorden mee en zoek een rustig plekje op waar je even niet gestoord wordt. Ik ga bewust niet zeggen wanneer je dat moet doen omdat dit voor iedereen anders is. Mij geeft het rust als mijn woordjes op tijd klaar zijn. Maar inmiddels weet ik ook van zoveel mensen dat de laatste avond, als de druk erop staat, voor hen fijn is.

3. Ga je over de overledene vertellen? Of spreek je tegen hem/haar?
Meestal wordt er over de overledene gesproken in de hij/zij/wij vorm. Het is fijn om de naam te kunnen noemen. En vaak is er ook herkenning bij de andere aanwezigen.
Een andere mogelijkheid is om tegen de overledene te spreken. In de je/u vorm. Dit kan intiem zijn en makkelijker als je de mensen niet aan wilt kijken. Je doet dan alsof je met elkaar in gesprek bent. En bijvoorbeeld de zin gebruiken:  Weet je nog dat we… of Jij zei…Ben je niet zo van het schrijven dan kan je het ook opnemen en dit later uittypen.

4. Houd het kort
In de inleiding zei ik het al: Maak het jezelf niet te moeilijk en houd het kort. Een goede richtlijn is ongeveer 1 A4-tje (500 woorden). Dan spreek je zo’n 5 minuten.

5. Begin gewoon
Daarmee bedoel ik dat je gewoon begint met schrijven. De eerste zin die je opschrijft hoeft nog niet het begin te zijn van je speech. Dit kan je later nog toevoegen en als je helemaal geen inspiratie hebt dan begin je door te zeggen wie je bent, waar je de overledene van kent en dat je graag iets wilt vertellen. Of wat de overledene voor je betekent en dat je het doodeng vindt, maar tóch iets gaat zeggen. Of dat je zoveel zou willen zeggen maar dat je je meest dierbare herinneringen hebt opgeschreven. Je kunt ook direct beginnen met een mooie herinnering of het laatste gesprek dat jullie met elkaar hadden.

6. Inhoud
Een herinnering is altijd fijn om naar te luisteren. Je kunt ook chronologisch een aantal dingen vertellen. Dat kan houvast geven om je verhaal te schrijven. Maar gebruik alleen jaartallen die écht belangrijk zijn. De mensen die luisteren zullen er misschien 1 of 2 onthouden maar meer zeker niet.

Onderaan dit blog heb ik een aantal vragen opgeschreven die je kunnen helpen bij de inhoud van de speech. Het is jouw verhaal dus alles wat je zegt is goed. Herkenning is vaak fijn en troostend voor iedereen die luistert. En hoe verdrietig het ook is, humor mag! Een lach en een traan liggen dicht bij elkaar en als het bij de overledene past doe je hem/haar tekort door de lach te onderdrukken.

7. Slot
Je kunt je verhaal eindigen met een wens of een jouw vooruitblik zonder de overledene. Of vertellen dat je hem/haar gaat missen (of wat je dan gaat missen.) Of iets kort herhalen wat je in je verhaal vertelt hebt. Bijvoorbeeld: zoals jij altijd zei…

8. Spreektaal
Nogmaals: Hou het simpel. Schrijf op zoals je het ook zou zeggen en gebruik geen wollige taal. Korte zinnen helpen je bij het voorlezen. Als je twijfelt lees de zin dan hardop voor. Moet je naar adem snakken, hak de zin dan tweeën.

9. Praktisch
Lees je verhaal nogmaals door en print het uit in grote letters. Het is makkelijk als je af en toe een witregel plaatst. En heb je meerdere bladzijden? Nummer die dan! Ik vind het ook fijn als je een kopie naar mij mailt. Die neem ik dan mee, want stel je voor dat je het in alle hectiek vergeet mee te nemen… Bovendien kan ik je dan altijd bijstaan mocht je er op het moment zelf toch vanaf willen zien. Maar als je in mijn andere blog de tips leest die ik heb voor het voorlezen van je speech, dan gaat dat vast niet gebeuren!

10. Vragen om te beantwoorden:
Waar hebben jullie samen heel hard om gelachen
Waar hebben jullie samen heel hard om gehuild
Wat maakte hem/haar uniek voor jou
Welke idealen/wensen had hij/zij
Wat heb je geleerd van hem/haar
Hoe waren de laatste dagen
Wat ga je vooral missen
Welke mooie herinneringen heb jij aan de overledene
Wat heeft hij/zij voor anderen betekend
Wat wil je vooral dat van de overledene herinnerd wordt
Wat waren typische en/of hilarische uitspraken
Wat deed hij/zij graag
Wat waren de (gezamenlijke) hobby’s
Wat waren zijn/haar talenten
Hoe zag het dagelijks leven van de overledene er uit
Wat vond hij/zij belangrijk
Was er een passie tijdens het leven
Was er een steeds terugkerend thema in het leven
Wat zou de overledene anderen mee willen geven
Welke eigenschappen of eigenaardigheden herkent iedereen