Blog

Vaak wíllen mensen wel iets zeggen tijdens de uitvaart maar weten ze niet wát. Dat is echt ontzettend zonde want de grote valkuil is dat je het jezelf te moeilijk maakt. Het is onmogelijk om een heel leven of een vriendschap in een paar minuten te vertellen. En dat hoeft ook helemaal niet. Denk simpel en maak je verhaal vooral niet te lang.

Al vrij snel nadat we kennis gemaakt hebben komt de wens naar voren: “Wij willen niet in een aula of een zaaltje naar verhalen luisteren.” “Dat hoeft ook niet hoor, wat wil u wel? Heeft u daar al beeld bij?” De opluchting is bijna voelbaar en hoe meer we praten, hoe duidelijker het wordt wat dan wel bij hen en het leven van hun lief past.

Tijdens het voorgesprek met mevrouw denk ik al: "Wat een leuk mens!" Alle onderwerpen komen langs en het doet me goed dat ze echt verrast is bij sommige keuzes en daar goed over gaat nadenken. Over rouwkaarten heeft ze een duidelijke mening: "Die vind ik echt superlelijk en zonde van mijn geld." We bespreken mogelijke alternatieven, maar tijdens het gesprek komt naar voren dat ze het wel heel leuk vindt om een kaartje te sturen of te ontvangen.

Zondag 10 oktober hebben we de herfsteditie van de 4-Seizoenenwandeling gelopen. Was het mooi? Absoluut! Met zoveel lijntjes naar boven kon het zonnetje niet achterblijven. En het Zwanenwater is deze periode een prachtige plek om te zijn. Was het geslaagd? Wat Marion en mij betreft zeker! In onze beste dromen hadden we niet durven hopen op zoveel openheid en zoveel verbinding. Mooie gesprekken en gedeelde gevoelens. Elkaars hand pakken op een moeilijk moment. Het heeft mij ontroerd. En de reacties van de deelnemers achteraf waren hartverwarmend.

Inmiddels zijn onze kinderen volwassen. Wij hebben het er wel eens over gehad; wie de zorg van de kinderen zou overnemen als wij er niet meer waren. Maar ach… er gebeurt toch niks, en heel eerlijk, om daar nou voor naar de notaris te gaan is ook weer een hele stap…

Haar hele leven werd zij omringd door boeken. Daarom was het bijzonder en mooi om haar in het crematorium voor de laatste maal symbolisch te omringen met háár boeken.

Tijdens de week van de uitvaart komt alles in alle rust voorbij. Ik let er goed op dat het aantal vragen past bij hoe de nabestaanden zich op dat moment voelen. Soms is het gewoon veel fijner om het de volgende dag te bespreken. Soms ineens heel kort tussendoor of juist in een vroeg stadium zodat er nog rustig over nagedacht kan worden.

Laatst las ik zo’n mooie zin: als je rouwt is liefde het eindpunt… Dat zet mij aan tot verder lezen want in de praktijk voelen ‘mijn families’ eerder een soort van schaamte als de tranen rijkelijk vloeien. “Oh, sorry hoor! Normaal gesproken ben ik niet zo’n huilebalk” hoor ik dan. Nou, dat snap ik, ik hoop ook altijd dat zo’n periode rond de uitvaart nooit maar dan nooit als “normaal” wordt. Elke keer dat je dat in je leven meemaakt, is er 1 te veel.

De zussen wisten het al: Het afscheid van hun moeder wilden zij graag in kleine kring houden. Dan hoefden zij niet de moeilijke keuze te maken wie wel en wie niet mocht komen door de beperkte Corona aantallen. En misschien wel belangrijker: Zij wilden ook graag rekening houden met hun jonge kleinkinderen, voor wie het de eerste keer was dat zij met overlijden in aanraking kwamen. Het werd een huiskamerafscheid in het crematorium van Hoorn. Warm, ongedwongen en niet geregisseerd.

“Nee hoor, dat is niks voor mij.” Mevrouw is heel zeker als ik haar vraag of ze wil helpen bij de laatste verzorging van haar moeder. Nadat we even rustig gepraat hebben begint zij toch te twijfelen. Daarom spreken we af dat ze aanwezig is en dat ze zelf aangeeft wanneer ze iets wil doen of juist niet. We kletsen wat af, heel fijn want zo kan zij haar verhaal kwijt en leer ik de familie alvast wat beter kennen. Ongemerkt haalt ze een kommetje warm water voor me en een lekker geurtje voor erin, een stapel handdoeken en washandjes. Over de kleding waren haar broer en zij het daarvoor al eens. De lievelingstrui van haar moeder met een broek. Ondergoed en sokken werden ook nog snel even gepakt.

Afgelopen week was ik bij een lieve familie op nagesprek. De vele complimenten maakten me meer dan verlegen en mevrouw beloofde me iedereen in haar kennissenkring te vertellen over mij. Waarbij ze direct aarzelend zei: “Ik weet alleen niet of ik dat durf. Over uitvaart praten is soms toch nog wel lastig. Maar waarom schrijf je er zelf niet een blog over? Je schrijft harstikke leuke stukkies.” Nou, dat is een mooi compliment. Maar dat ga ik niet doen hoor! “Jawel, ik zeg wel ff wat erin moet komen.”

Ze klonk wat aarzelend door de telefoon. “Ik wil na mijn overlijden mijn lichaam beschikbaar stellen aan de wetenschap, kan ik dan ook een wensenmap aanvragen en een voorgesprek met jou hebben?” Natuurlijk kan dat! Het is zelfs een goed idee om het door te spreken want je lichaam aan de wetenschap beschikbaar stellen. Hoe gaat dat eigenlijk?

Sommigen weten het direct na overlijden al zeker dat er meer is tussen hemel en aarde. Anderen zijn met hun Noord-Hollandse nuchterheid juist heel overtuigd dat er na de dood absoluut niks meer is. Feit is dat gedurende de week van de uitvaart heel vaak de vraag aan mij gesteld wordt; “wat denk jij Bren? Geloof jij in een leven na de dood?” Een onmogelijke vraag om te beantwoorden. Daarom zeg ik vol overtuiging dat ik hóóp dat er na dit leven nog iets is. En dan denk ik niet zozeer aan een lange wolk waar iedereen die we nu missen op een rijtje op ons zit te wachten. Maar meer een soort van energie die doorleeft en waar de nabestaanden liefde en kracht uithalen.

Natuurbegraafplaats Geestmerloo bij Koedijk is officieel geopend. Vanmiddag kreeg ik rondleiding om zelf te ervaren hoe het terrein eruitziet en hoe het gaat als mensen hier begraven willen worden.

Bijna iedereen is wel in het bezit van een telefoon. Na overlijden wordt het telefoonabonnement vaak zo snel mogelijk opgezegd. Logisch, tenslotte lopen de abonnementskosten gewoon door. Soms is het echter handiger om toch nog heel even te wachten (of het abonnement om te zetten in een prepaid) …

Bij het bespreken van de uitvaart stel ik bij cremeren altijd de vraag of de familie mee wil naar de ovenruimte. Hier wordt heel verschillend op gereageerd. Of heel afwijzend omdat mensen het een akelig idee vinden, of juist geïnteresseerd omdat men dan tot het allerlaatste moment bij hun geliefde kan blijven. Maar vaak zijn families verrast door de vraag omdat zij niet wisten dat de mogelijkheid er is. En al helemaal niet weten hoe dat dan in zijn werk gaat.

Afgelopen week plaatste ik dit berichtje op mijn Facebook-pagina: “Families keuzes laten maken op basis van wat bij hen of de overledene past. En niet omdat iets 'moet' of 'hoort'. Stapje voor stapje overleggen, rustig en liefdevol. En achteraf horen: het was zó mooi! Ondanks dat we hem/haar missen hadden we het het niet beter kunnen wensen. Dát is mijn drijfveer! Afscheid met een hart!” Het leverde ontzettend veel reacties op.

Ineens zie ik het staan: Het is gewoon mijn 25e blog voor Raakt Media! Wat een aantal en wat heb ik in de loop der tijd al veel reacties gehad. Ik ben begonnen met bloggen om jullie zo laagdrempelig mogelijk te informeren over mogelijkheden en keuzes rondom een afscheid. Maar ook om jullie mee te nemen in mijn belevenissen in uitvaartland. Met dit jubileum lijkt een kleine terugblik me wel raak…

Ineens was daar het bericht dat zij ziek was. En het einde kwam veel te snel. Gelukkig hadden wij kort voor die tijd met elkaar gesproken wat haar wensen voor haar uitvaart waren. Die uitvaart zou in ieder geval na haar 70e verjaardag moeten plaatsvinden want dat was ze zeker van plan om te halen. Het liep zo anders. Wat is het dan fijn om volgens iemands laatste wensen te kunnen handelen.

Brenda, uitvaartbegeleidster met hart voor haar vak Normaal gesproken bent u gewend deze week de blog van onze blogster Brenda Tijmes te lezen en houdt ze u altijd op de hoogte van de laatste nieuwtjes en feiten op het gebied van de uitvaartzorg. Deze week doen wij het anders, uiteraard in overleg met Brenda, want wíj hebben háár nu geïnterviewd.

Als er ooit een tijd is waarin we ons bewust zijn van onze eigen sterfelijkheid dan is het wel deze Corona-periode. Veel mensen vinden het lastig om over hun eigen uitvaart na te denken. Toch kan het voor nabestaanden ontzettend troostend en helpend zijn om te weten wat de overledene gewild zou hebben. Om uw uitvaartwensen achter te laten heb ik Wensenmappen. Met hierin een lijst met vragen zodat u stap voor stap na kunt denken over wat u belangrijk vindt.

Als een geliefde overlijdt is dat verdrietig, in deze Corona-tijd met alle regels en richtlijnen is het bijna nog verdrietiger. Families worden onder andere geconfronteerd met de belangrijke 1,5 meter afstand of het maximaal aantal personen bij het afscheid van 30. In mijn blog van 2 weken geleden heb ik het gehad over de uitdaging om nu juist te kijken naar mogelijkheden die nog wél kunnen. Die zijn er namelijk echt.

Twee weken geleden schreef ik mijn vorige blog en voelde de dreiging van het Corona-virus nog als een ver van mijn bed show. Wat kan de wereld er in korte tijd toch heel anders uitzien. Met man en kinderen zit ik nu aan de keukentafel, de winkels zijn halfleeg, doorlopend Corona updates en mensen om me heen met angst voor de toekomst. Uiteraard heeft ook de uitvaartbranche te maken met richtlijnen van het RIVM, veel zijn er al in het nieuws voorbijgekomen.

Lentetuin Breezand, editie 2020 is weer voorbij… Afgelopen week mocht ik in de stand van Raakt Media erbij zijn. Een mooie ervaring!

“Bij het overlijden van een dierbare doet je hart zo’n pijn.” Terwijl het dan ook een periode is om uw hart te laten spreken: Een mooi en passend afscheid maken, de uitvaart te regelen, herinneringen ophalen, een lach en een traan.

Ook over het vervoer van een overledene kan ik een blog schrijven. Vaak zijn mensen verbaast als zij horen dat het niet verplicht is om een (traditionele) rouwauto te huren. De verschillende mogelijkheden zijn echter bijna onbeperkt.

Ik ben ondersteboven geblazen door alle reacties, kadootjes, kaarten en felicitaties na het winnen van de Startersprijs. Eerlijk gezegd voel ik me er behoorlijk ongemakkelijk en verlegen door. Het gastblog van mijn zus Wendy was misschien wel het mooiste cadeau. Ik zou het graag willen delen, niet als ode aan Brenda zoals zij het genoemd heeft. Maar als ode aan liefde.

Een blog over as bestemmingen. Bracht me wel even aan het twijfelen of lezers daar nou op zitten te wachten. Maar toen ik bij een familie kwam waarbij de dochter zei, “nouja… dan zetten we oma wel op de schoorsteenmantel” toen dacht ik, misschien is het toch handig eens wat mogelijkheden op een rij te zetten.

Je hoort het wel eens vaker. Applaus tijdens een uitvaart. En heel eerlijk? Ik kon het niet altijd plaatsen voor mezelf. Tot ik afgelopen jaar een bijzonder persoon ontmoette…

Gisteren was ik bij een mevrouw op voorgesprek. Mevrouw is in haar laatste levensfase maar ontzettend nuchter en met een gulle lach. “Dat ik doodga, daar kan ik niks aan veranderen maar dan wil ik wel nog goede en leuke dagen hebben die ertoe doen.” Ik heb daar ontzettend bewondering voor en daarom raakte het me dan ook dat ze eraan toevoegde: “Alleen de prettige kerstdagen en gelukkig nieuwjaar kaarten die nu op de mat vallen vallen me zwaar. Dat is zó confronterend.”

Het is zo’n meisje dat direct je hart binnenwandelt als je haar ziet. Bijna dagelijks was ze bij opa en oma. Maar als opa overleden is twijfelen haar ouders of ze niet te jong is om al met verlies opgezadeld te worden. Gelukkig kan ik ze heel snel overtuigen dat kinderen op hun eigen manier rouwen maar dat je hen wél de kans moet geven. Dat juist het weghouden bij haar geliefde opa later een enorme impact op haar leven kan hebben.

Spreken tijdens een uitvaart. Sommige mensen krijgen spontaan vapeurkes bij de gedachte alleen al. Anderen zouden diep in hun hart wel willen, maar durven niet en weer anderen schudden zonder enige moeite een verhaal uit hun mouw. Ik heb al eerder een blog geschreven met tips voor het spreken tijdens een uitvaart (Onderaan dit blog vindt u de link). Deze keer wil ik graag een andere kijk geven op “het traditionele speechen tijdens een uitvaart.”

Uitvaartbegeleidster ben je 24-uur per dag... Tijdens het boodschappen doen sprak ik iemand die mij vroeg: “Wat vond je nou de mooiste uitvaart?” Daar kon ik niet direct antwoord op geven. Terug in de auto moest ik er nog over nadenken. En kwamen de herinneringen als vanzelf…

In de zomer van 2020 wordt de eerste Natuurbegraafplaats van Noord-Holland geopend: Het Geestmerloo in het nieuwe natuurgebied van Geestmerambacht bij Koedijk. Misschien heeft u er al iets over gelezen. Maar wat is nu het verschil met een ‘gewone’ begraafplaats? Waarom kiezen mensen voor een natuurbegraafplaats? Wat weetjes op een rij.

Als ik een lezing of presentatie geef stel ik de deelnemers altijd een vraag: “Wat denkt u, welke vraag wordt het vaakste aan een uitvaartbegeleider gesteld?” Het juiste antwoord wordt altijd gegeven… Iedereen is er ook nieuwsgierig naar: Wat kost een uitvaart?

“Ehh... we willen het liefste dat hij thuisblijft, maar denk jij dat dit kan?” Het is opvallend hoe vaak mensen twijfelen of het wel mogelijk is om hun lief thuis te houden tijdens de week van de uitvaart. Mijn antwoord is dan heel kort. Bij twijfel; doen! Er is namelijk (bijna) altijd een oplossing, en het is enorm waardevol om elk moment nog even bij je lief te kunnen zijn zonder dat je ‘op bezoek’ hoeft te gaan. Daarom in dit blog een ode aan de thuisopbaring...

Vroeger was toch echt niet alles beter zegt de oudere mevrouw tegen mij na een uitvaart. Als ik vraag wat ze daarmee bedoelt gaat ze verder: “Toen mijn man bijna 40 jaar terug overleed waren mijn kinderen nog klein en eigenlijk werden ze overal buiten gehouden. Als ik nu zie hoe jij met de kinderen omgaat en ze betrekt dan vind ik dat echt een groot compliment waard.”

Heerlijk vind ik die Noord Hollandse nuchterheid. Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg, met een geintje tussendoor. Ik hou ervan en kom het in mijn werk vaak tegen. Dat doet me denken aan een opmerking die ik ook ontzettend vaak hoor. Tijdens het regelen van de uitvaart, tijdens een voorgesprek of zelfs, zoals gisteren, op een verjaardag: “Nou, doe maar een kartonnen doos hoor! Het is toch maar voor kort en wordt daarna verbrand. Ik vind ’t wel prima!”

Mijn zoon is wederom met de hakken over de sloot over naar het volgende schooljaar. Dochterlief is al druk aan de slag bij haar vakantiebaantje. En mijn zus is haar vakantielijstje aan het afvinken. Aan alles merk je dat de zomervakantie echt in aantocht is. Voor de meesten onder ons gelukkig een tijd om naar uit te kijken. Maar voor sommige mensen geldt dit niet...

Eenmaal in 8 weken heb ik een date met de meiden van ‘onze kookclub’. En vaak komt mijn werk als uitvaartbegeleidster wel ter sprake. Dat levert voor mij soms mooie inzichten op. Zo ook de keer dat ze heel verbaast uitriepen: “Ja maar, als er iemand overleden is, dan ga ik jou toch niet midden in de nacht bellen?”. Ehh… waarom niet? Ik schrijf toch niet voor niks overal dat ik 24-uur per dag bereikbaar ben?

Na het prachtige afscheid van afgelopen week in de buitenaula van het crematorium Schagen werd ik opvallend vaak aangesproken door mensen die helemaal niet wisten dat dit mooie plekje er was. En dat dit óók een mogelijkheid is met elkaar stil te staan bij het leven van een bijzonder iemand. De onbekendheid van de buitenaula is jammer en daar wil ik graag verandering in brengen. Daarom een blog over mogelijkheden wáár je van iemand afscheid kunt nemen.

Tijdens de week van de uitvaart kunt u er zeker van zijn dat ik op een gegeven moment ga vragen of u zelf wilt spreken tijdens de uitvaart. Ik merk dat veel mensen hiervoor terugschrikken. “O nee hoor, dat durf ik niet.” Of; “Nee hoor, daar ben ik veel te emotioneel voor, ik kan vast niet uit mijn woorden komen.”

Rouw en werk... Ook over dit onderwerp kwam een verzoek van iemand om een blog te schrijven. En hoewel ik hier informatie over moest inwinnen, kon ik me direct vinden in het onderwerp. Als we minimaal tot ons 67e zullen blijven werken is de kans dat het je overkomt enorm groot. En kijk op de werkvloer eens om je heen; hetzelfde geldt voor je collega’s. Wat zeg of doe je dan, en hoe zou je zelf willen dat er gereageerd wordt?

Een bericht vanaf de andere kant van de wereld: “Bren, ik was vandaag naar Edmonton naar de winkel en in het magazijn hing een briefje met de vraag: Als ik popcornmais in mijn zakken stop voor ik gecremeerd ga worden zullen ze dan poppen? Moest ik aan jou denken, leuke vraag voor je blog; wat neem je mee in je kist? Wat mag wel en wat is niet toegestaan?” Echt he? Dan kan mijn dag niet meer stuk, wat een goede vraag want er is best wat over te vertellen:

Superleuk! Als iemand zelf met een idee komt voor een blog. Zo kreeg ik de vraag hoe het nu zit met het verschil in kosten tussen cremeren en begraven. Een goede vraag want inderdaad kunnen deze verschillen behoorlijk oplopen. En zou dat in sommige gevallen een overweging kunnen zijn om voor het 1 of voor het ander te kiezen. Ik ga het uitleggen:

Rijd ik mee in een rouwstoet dan valt mij regelmatig op dat medeweggebruikers soms niet weten hoe de verkeersregels rondom een rouwstoet zijn.

Rouwen is puur gevoel. En woorden geven aan gevoel is soms zó moeilijk… Op Social Media kwam ik tekeningen tegen van een Canadese mevrouw. Zij geeft op een heel simpele manier uitleg aan de emotie die rouwen met zich mee brengt. Zó simpel en daarom zó geniaal dat ik de theorie graag met jullie wil delen:

In 1 van mijn eerdere blogs heb ik het woord thanatopraxie al eens genoemd. Terecht kreeg ik toen direct de opmerking: “Dat is een prachtig woord voor bij scrabble, maar wat ís thanatopraxie eigenlijk?” Tijd voor een korte uitleg:

Ik weet het allang, het staat in mijn wensenformulier en de mensen om mij heen zijn ook op de hoogte: Als ik doodga wil ik een bloemstuk van paarse klavers. Gewoon omdat ik er altijd blij van word als ik deze tijdens mijn regelmatige wandeling ‘Rondje Oudesluis’ in de zomerperiode tegenkom. En stiekem heb ik er nu al lol in als ik in gedachten mijn nabestaanden met emmer en schep zie zwoegen om dat voor mij te regelen…

Toen mijn zus en ik het crematorium uitliepen en onze vader daar achterlieten kwam er een tante naar ons toe. “Zeg meiden, mooi stukje hoor, hebben jullie daar nou lang op geoefend?” Vijf dagen eerder hadden we nog een vrolijke, gezonde vader dus Nee!

Met vrienden en mijn lieve zus naar de Vrienden van Amstel. Ik hoor u denken; moet dat nou in een blog van een uitvaartbegeleider? Ja! Juist met vrienden is het heel laagdrempelig en mooi om te bedenken welke muziek op uw uitvaart passend zou zijn.

Ik merk dat veel mensen er tegenop zien om over een voorgesprek na te denken. Daarom wil ik u graag eens meenemen hoe zo’n gesprek zou kunnen gaan. En duidelijk maken dat u bepaalt welke richting het opgaat.

Dit weekend zag ik Ireen Wüst schaatsen om de Europese titel allround. Ireen eindigde eens niet op het podium maar voor mij won zij, als mens. Want ga er maar aan staan. In de dagen voorafgaand aan het kampioenschap nam zij afscheid van haar beste vriendin Paulien van Deutekom.

Meest genoemde reden voor het afsluiten van een uitvaartverzekering is “om het goed geregeld te hebben voor mijn nabestaanden.” Maar als ik dan vraag wát voor verzekering iemand heeft, dan is het antwoord vaak onbekend. Juist als de reden is om het voor de nabestaanden goed te regelen dan is het handig om toch eens te kijken naar de uitvaartverzekering.

Als ouder wil je je kind het liefste beschermen tegen alle nare dingen in het leven. Maar soms ontkom je er niet aan en moet je je kind vertellen dat iemand is overleden. Ik ben ervan overtuigd dat als je dit op gevoel, met je hart doet dat het niet fout kan gaan. En ik wil zeker niet betweterig op de stoel van de ouders gaan zitten, iedereen kent zijn eigen kind tenslotte het best. Maar soms is het gewoon zó fijn om wat tips en achtergrondinformatie te hebben...

Één van de meest gestelde vragen: “Wat kost een uitvaart dan? Aan welk bedrag moet ik denken?”