Hoe vertel je je kind dat iemand is overleden

Als ouder wil je je kind het liefste beschermen tegen alle nare dingen in het leven. Maar soms ontkom je er niet aan en moet je je kind vertellen dat iemand is overleden. Ik ben ervan overtuigd dat als je dit op gevoel, met je hart doet dat het niet fout kan gaan. En ik wil zeker niet betweterig op de stoel van de ouders gaan zitten, iedereen kent zijn eigen kind tenslotte het best. Maar soms is het gewoon zó fijn om wat tips en achtergrondinformatie te hebben...

Huilen mag
Iemand die dichtbij het kind staat kan de boodschap het beste vertellen. Zoek een plekje zonder afleiding en zorg ervoor dat u volledig aandacht voor het kind heeft. Het is belangrijk dat uw eigen emoties redelijk onder controle zijn. Waarmee ik zeker niet wil zeggen dat u niet mag huilen in het bijzijn van uw kind. Absoluut niet, zolang u maar kunt uitleggen wat er aan de hand is. “Ik ben verdrietig omdat opa dood is”. Kinderen spiegelen zich aan volwassenen en leren op deze manier dat huilen een emotie is die er mag zijn. Als u echter zo over uw toeren bent dat u uw emoties niet meer kunt uitleggen aan uw kind dan kan het kind angstig raken en zich terugtrekken om u in bescherming te nemen.

Kort
Een tip is om de boodschap zo kort mogelijk te houden. Zeg bijvoorbeeld: “ik moet je iets ergs vertellen…” en leg helder en duidelijk uit wat er is. “Opa is doodgegaan”. Afhankelijk van de leeftijd van het kind behoeft dat enige uitleg: hij kan niet meer ademen, of niet meer praten, of niet meer voelen etc.

Eerlijk
Wees altijd zo eerlijk mogelijk. U heeft misschien de neiging om dingen te gaan uitleggen, dat hoeft niet. Kijk en luister naar uw kind hoe het reageert. Misschien moet het huilen, of wordt het stil en trekt het zich terug of gaat het juist veel vragen stellen. Als ouder weet je dan of jouw kind behoefte heeft aan een grote knuffel, of even met rust gelaten moet worden of juist vragen beantwoordt wil zien. Schrik niet van vragen. Zo vroeg Demys mij eens: “Is ‘ie nu een skeletje?” (Leve de tekenfilms…) Geef op alle vragen helder en duidelijk antwoord en zeg gewoon eerlijk als u het ook niet weet.

Duidelijke taal
Bedenk dat kinderen taal soms erg letterlijk nemen. In de Nederlandse taal wordt er vaak nog om dood heen gedraaid, bijvoorbeeld door te zeggen dat opa slaapt (uw kind moet ’s avonds ook gaan slapen!), dat opa nu een sterretje is (laten wij dat vliegtuig ook nemen!) of dat opa nu op reis is (dan bellen we ff of hij thuiskomt). Dit kan verwarrend zijn voor kinderen. Daarom nogmaals, de beste tip is: Wees eerlijk, duidelijk en helder!